Hera Edu Nikola Samardžić - Kulturna istorija Paštrovića cene

Kulturna prošlost Paštrovića je veoma bogata: ostaci materijalne kulture sežu još u doba praistorije i antike; slovenski, odnosno srpski živalj naseljava ovaj kraj još u ranom srednjem vijeku, a prvi pomen imena datira iz XIV vijeka. Paštrovići se posebno afirmišu u periodu vladavine srpske dinastije Nemanjića kada im je car Dušan i dao plemstvo. Do danas je sačuvana jaka tradicija iz tog perioda istorije. Svjedočanstva su brojna: na ovom malom prostoru postoji više od pedeset crkava sa sedam manastira od kojih četiri: Praskvica, Duljevo, Reževići i Gradište svoje nastajanje vezuju za srpske vladare.

Više vijekova Paštrovići su se nalazili pod vlašću stranih država, najduže pod Mletačkom republikom, ali su uprkos svemu sačuvali svoj srpski jezik, vjeru i običaje. (Dr Miroslav Luketić)

Delo Kulturna istorija Paštrovića predstavlja sintetičku problemsku monografsku studiju koja nominalno pripada preseku disciplinarnih skupova arheologije, istorije i etnomuzikologije, etnološku, antropološku, književnu, sociološku i ekonomsku problematiku... U sociokulturnim slojevima, koje je prisutno i u istraživanjima koja su rezultovala ovom studijom – moguće je uočiti raznovrsno kulturološko nasleđe ove oblasti koje potiče od tragova visoke srednjovekovne kulture, tradicionalne kulture, kulture mletačkog Mediterana, ali i turske kulture razvijenog feudalizma i centralnoevropske kulture... Kao takvo delo predstavlja dragocen doprinos u naučnom i kulturnom smislu čiji značaj prevazilazi nacionalne granice. (Prof. dr Bojan Žikić)...