Clio Danilo Šarenac,Dunja Dušanić - Smilje i sumpor: dva vojnička dnevnika 1916-1919 cene

Knjiga Smilje i sumpor prati sudbine dvojice vršnjaka koji su mobilisani u čuvene đačke bataljone 1914–1915. godine i koji su, prolazeći kroz neka od najgorih iskustava Prvog svetskog rata u Srbiji, beležili svoje doživljaje u dnevnicima.

Do sada neobjavljeni dnevnici Dragoljuba Rankovića i Milutina Ristića dragoceni su ne samo zato što su, brigom njihovih porodica, sačuvani u celini, već i zato što pokazuju različita lica i različite posledice koje je Prvi svetski rat imao za sasvim mlade ljude koji su se u njemu našli. Rat je Dragoljuba Rankovića ostavio invalidom u dvadeset i četvrtoj godini, dok je Milutina Ristića suočio sa prizorima stradanja koji su uticali na njegove odluke za vreme nemačke okupacije u Drugom svetskom ratu.

Danas, kada smo suočeni sa činjenicom da je veliki broj ličnih zapisa iz Prvog svetskog rata nepovratno izgubljen, objavljivanje dnevnika se čini dvostruko važnim zadatkom. Prešavši iz okvira porodičnih istorija u javni prostor, dnevnici ne pružaju samo uvid u život vojnika na Solunskom frontu ili u afričkim bolnicama nego pokreću i neka od ključnih pitanja za razumevanje istorije Prvog svetskog rata. Koja su svedočanstva, kada i zašto objavljena, a koja nisu? Kojim svedocima i kakvim sećanjima je dat glas? Kojim tekstovima je publika, u različitim periodima, poklanjala pažnju, a kojima nije? I koji su sve kriteriji imali ulogu u određivanju nekog svedočanstva kao vrednog izvora, uzbudljivog štiva ili istinite priče?

Milutin M. Ristić (1891–1970), rođen je u selu Turicama kraj Čačka. Po izbijanju Prvog svetskog rata bio je mobilisan u Skopskom đačkom bataljonu, u klasi koja je ostala upamćena kao klasa „1300 kaplara“. Sa ostacima svog bataljona je prošao Albaniju, da bi, posle boravka na Krfu, bio prebačen na Solunski front. Preživevši Prvi svetski rat, Ristić je upisao Pravni fakultet 1921. godine. Posle studija neko vreme je radio k...